Περιγραφή
Στην Ελλάδα η εκτός εποχής παραγωγή προϊόντων σε θερμοκήπια αποτελεί μία από τις σημαντικότερες γεωργικές δραστηριότητες, όπως συμβαίνει σε όλες σχεδόν τις χώρες της μεσογειακής λεκάνης. O ανταγωνισμός όμως, τόσο με τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, όσο και με τις χώρες της Μεσογειακής λεκάνης, είναι ιδιαίτερα οξύς. Ταυτόχρονα, το μέσο τεχνολογικό επίπεδο των Ελληνικών θερμοκηπίων υστερεί σε σύγκριση με αυτό των περισσότερων ανταγωνιστριών χωρών, με αποτέλεσμα η παρουσία των Ελληνικών θερμοκηπιακών προϊόντων στις διεθνείς αγορές να είναι κατώτερη των φυσικών δυνατοτήτων της χώρας.
Σε διεθνές επίπεδο, οι σύγχρονες θερμοκηπιακές μονάδες δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων αλλά και στην αύξηση της παραγωγής. Κάτι τέτοιο όμως προϋποθέτει τη χρήση νέων τεχνολογιών η εφαρμογή των οποίων οδηγεί σε θερμοκήπια φιλικότερα στο περιβάλλον και λιγότερο ενεργοβόρα.
Στα πλαίσια του έργου Innogrowth, προτείνεται η επίστρωση στο κέλυφος των θερμοκηπίων (πλαστικά φύλλα ή γυαλί) με καινοτόμα υλικά τα οποία ενισχύουν την ένταση του φωτός σε επιλεγμένα μήκη κύματος τα οποία χρησιμοποιεί το φυτό για να φωτοσυνθέσει μετατρέποντας για το σκοπό αυτό είτε το υπεριώδες φως ή μήκη κύματος που δεν εκμεταλλεύονται τα φυτά.
Με την τεχνική αυτή επιδιώκεται αφενός η αύξηση της παραγωγής λόγω αύξησης της φωτοσυνθετικά ενεργής ηλιακής ακτινοβολίας το οποίο θα είναι και εμφανέστερο κατά τους χειμερινούς μήνες αλλά και αφετέρου της ποιότητας των φυτών με απόρριψη της βλαβερής υπεριώδους ακτινοβολίας. Η μελέτη γίνεται πιλοτικά στην καλλιέργεια μαρουλιών σε θερμοκήπιο του Α.Σ.Βιοπαραγωγών Δυτικής Ελλάδας το οποίο θα διαθέτει την καινοτόμα επίστρωση αλλά και σε συμβατικό θερμοκήπιο για λόγους σύγκρισης ώστε να μελετηθεί η επίδρασή των νέων υλικών στην ανάπτυξη του φυτού και στην αύξηση της παραγωγής ανά καλλιεργητική περίοδο.
Στόχος του Innogrowth
Το έργο έχει ως κύρια προτεραιότητα την επίτευξη αποτελεσματικής αξιοποίησης της ηλιακής ακτινοβολίας για την ανάπτυξη των φυτών μέσω της καινοτομίας χρήσης ηλιακών συγκεντρωτών. Ειδικότερα, ως συγκεντρωτές ηλιακής ακτινοβολίας θεωρούνται μικρά μόρια χρωστικών ουσιών ή σύμπλοκα σπανίων γαιών με έντονη εκπομπή φωτός στο ορατό τμήμα της ηλιακής ακτινοβολίας που αρχικά είχαν προταθεί για την ενίσχυση του φωτός σε φωτοβολταϊκά στοιχεία πυριτίου και συνεπώς την αύξηση της απόδοσής του.
Ο τελικός στόχος του παρόντος έργου είναι η δημιουργία ενός καινοτόμου θερμοκηπίου που θα ενσωματώνει καινοτόμα τεχνολογία αιχμής και θα αποσκοπεί στη βελτίωση της παραγωγής λαχανικών (μαρούλι) ως ενδεικτικό φυτό καλλιέργειας ευρείας εφαρμογής στον Ελλαδικό χώρο.
Παράλληλα θα εξεταστεί η δυνατότητα μεταφοράς της τεχνογνωσίας από τα αποτελέσματα του έργου μετά από την αποτίμησή τους σε ευρεία εφαρμογή σε εγκατεστημένα θερμοκήπια σύμφωνα με τις απαιτήσεις των συνθηκών στον Ελληνικό χώρο.
Η ομάδα έργου εργάζεται συλλογικά στην εφαρμογή της καινοτόμου τεχνολογίας των φασματικών συγκεντρωτών σε επιφάνεια θερμοκηπίου, ενώ η καλλιέργεια, ανάπτυξη του φυτού και η γενική ποιότητα του προϊόντος παρακολουθείτε σε όλη την περίοδο της καλλιέργειάς του ώστε να επιτευχθεί το μέγιστο αποτέλεσμα σε σύγκριση πάντα με την καλλιέργεια του ίδιου φυτού σε συμβατικό θερμοκήπιο.
Ομάδα Έργου
Η ομάδα έργου αποτελείται από δύο ερευνητικούς φορείς και τον Α.Σ.Βιοπαραγωγών Δυτικής Ελλάδας. Αναλυτικότερα:
- Το εργαστήριο «Προηγμένων Υλικών και Νανοτεχνολογίας» του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών ΗΥ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (Συντονιστής Φορέας), που έχει αναλάβει τη σύνθεση των νέων συγκεντρωτών ηλιακής ακτινοβολίας και την αποτελεσματική και ομοιόμορφη επίστρωσή τους στα θερμοκήπια που θα χρησιμοποιούν για την προτεινόμενη καλλιέργεια.
Η ποιότητα των επιστρωμάτων και η αντοχή τους στο χρόνο θα παρακολουθείται σε όλη τη διάρκεια του έργου ώστε να εξασφαλίζεται το μέγιστο αποτέλεσμα και η αποφυγή αστοχιών. - Το «Εργαστήριο Φυσιολογίας & Θρέψης Φυτών» του τμήματος Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Πατρών έχει αναλάβει την παρακολούθηση όλων των σταδίων ανάπτυξης των φυτών (μαρούλι) από τη στιγμή της καλλιέργειας μέχρι τη συλλογή.
Ειδικότερα, ποιοτικοί και ποσοτικοί δείκτες για την ένταση της φωτοσυνθετικής ακτινοβολίας που φτάνει στα φυτά, παρακολούθηση των τιμών της χλωροφύλλης, οι φυσιολογικές και μορφολογικές παράμετρο, καθώς και ποιοτικοί- οργανοληπτικοί δείκτες, όπως η συγκέντρωση των νιτρικών ιόντων και το συνολικό αντιοξειδωτικό φορτίο, παρακολουθούνται σε όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας - Ο «Αγροτικός Συνεταιρισμός Βιοπαραγωγών Δυτικής Ελλάδας» έχει κατασκευάσει στο Μεσολόγγι, τα δύο θερμοκήπια από τα οποία το ένα φέρει την ενεργό επίστρωση και έχει την ευθύνη των καλλιεργειών. Με την ολοκλήρωση του έργου θα αποτιμήσει την ποιότητα του τελικού προϊόντος συγκρινόμενο με την μέχρι τώρα ποιότητα των προϊόντων που προσφέρει στην αγορά ο Συνεταιρισμός.